NAAR EEN VEERKRACHTIGE GEZONDHEID.

Een menselijk lichaam bestaat op celniveau voor meer dan de helft uit micro-organismen. Deze leven vooral in onze darmen, op onze huid en in onze longen. Deze gemeenschappen van micro-organismen worden ook wel microbiomen genoemd. De invloed van deze microbiomen op onze algehele gezondheid en welbevinden wordt steeds duidelijker. Daardoor groeit de interesse voor de vraag: “Hoe zien microbiomen er uit die onze gezondheid bevorderen en kunnen we deze optimaliseren?” Onze microbiomen vormen zich pas vanaf onze geboorte. Ze zijn daardoor het gevolg van onze voeding en onze leefomgeving. Met andere woorden verandering van voeding en/of leefomgeving leidt tot verandering van microbiomen. Maar hoe ziet een gezondheid bevorderend microbioom eruit? Uit wetenschappelijke inzichten wordt het volgende steeds duidelijker: hoe diverser ons darmmicrobioom, hoe veerkrachtiger onze gezondheid. Dit vormt een grote overlap met het inzicht dat contact met een grote variatie aan micro-organismen essentieel is voor de training van ons immuunsysteem en welbevinden. De rijkste microbiële variatie bevindt zich in een rijke biodiversiteit. Een biodiverse flora en fauna leeft in en op een gezonde bodem en is daarmee dé basis van een rijk microbieel leven op aarde. Onze verhouding tot deze biodiversiteit weerspiegeld zich in onze microbiomen. Door microben zijn wij onlosmakelijk verbonden met biodiversiteit. Ook ons welzijn is voor een belangrijk stuk het gevolg van deze -mens inclusieve- biodiversiteit.

WAT IS BIODIVERSITEIT?.

Met de term biodiversiteit geven we aan hoeveel verschillende soorten organismen (dieren, planten, schimmels, bacteriën) ergens aanwezig zijn. Biodiversiteit kan je bekijken op verschillende niveaus. Op grote schaal, macroniveau, kijk je bijvoorbeeld naar hoeveel verschillende organismen er aanwezig zijn op de gehele aarde of een werelddeel. De term biodiversiteit kan ook gebruikt worden op mesoniveau: hoeveel (micro- of grotere) organismen zijn bijvoorbeeld aanwezig in een bepaald natuurgebied, een akker, een schoolplein of in een bepaald kantoor? Verder kan je ook kijken naar biodiversiteit op microniveau: hoeveel verschillende micro-organismen zijn aanwezig in en op jouw lichaam? De biodiversiteit in en op het lichaam wordt volgens de biodiversiteitshypothese in verband gebracht met de gezondheid van de mens. De biodiversiteitshypothese stelt dat biodiversiteitsverlies leidt tot een verstoring van het immuunsysteem en tot een minder veerkrachtige gezondheid.

BIODIVERSITEIT OP MACRONIVEAU

Biodiversiteit op macroniveau gaat over de biodiversiteit op grote schaal, bijvoorbeeld de algehele aarde. Biodiversiteit is een breed begrip, omdat er veel verschillende soorten levende organismen op de wereld zijn, zoals planten, dieren (waaronder wij mensen), micro-organismen en schimmels. Biodiversiteit zorgt voor een balans in de natuur. Door de aanwezigheid van verschillende soorten heeft de natuur een hogere veerkracht en dus een betere weerstand tegen veranderingen. Je zou dit kunnen vergelijken met een spinnenweb: als er draden uit het web verdwijnen wordt het web kwetsbaarder en als hierdoor nog meer draden verdwijnen zal het web uit elkaar vallen. De spin kan het uit elkaar gevallen spinnenweb niet meer gebruiken. Dit is bij biodiversiteit eigenlijk net zo.

BIODIVERSITEIT OP MESONIVEAU

Onder biodiversiteit op mesoniveau verstaan we de biodiversiteit van de directe leefomgeving, zoals een natuurgebied, een akker, het schoolplein waarop kinderen spelen of iemands huis. Biodiversiteit op mesoniveau levert ons als maatschappij veel op en is daardoor onmisbaar voor ons bestaan. Een voorbeeld is de aanwezigheid van insecten op een akker of boomgaard, die de gewassen bestuiven. Bestuiving door insecten is bij planten noodzakelijk voor de voortplanting en het vormen van vruchten. Zonder bestuiving geen groenten en fruit, en geen aanvoer in de supermarkt. Verder zijn gezonde, biodiverse en daarmee veerkrachtige ecosystemen van essentieel belang voor een stabiele samenleving.

BIODIVERSITEIT OP MICRONIVEAU

Biodiversiteit op microniveau gaat over biodiversiteit op heel kleine schaal, bijvoorbeeld over de micro-organismen in de darmen, op de huid en in de longen van mensen, dieren en planten. In dit geval spreken we ook wel van het microbioom. De diversiteit van het microbioom in de darmen van mensen wordt in verband gebracht met de veerkracht van de gezondheid. Meer contact van mensen met microbieel rijke bronnen vanuit de natuur heeft positieve effecten op de samenstelling en kwaliteit van onze microbiomen. Verlies aan biodiversiteit in onze leefomgeving en voeding zorgt daarmee voor een onbalans van het menselijk microbioom. Deze onbalans gaat meestal samen met een verlaagde microdiversiteit van het darmmicorbioom. De relatie tussen verlies aan contact met biodiversiteit en veerkrachtige gezondheid wordt ook wel de biodiversiteithypothese voor gezondheid genoemd.

DE SAMEHANG

Alle verschillende schaalniveaus van biodiversiteit zijn met elkaar verbonden en beïnvloeden elkaar. Micro-organismen bijvoorbeeld, zitten niet alleen op je huid en in je darmen, maar zijn ook aanwezig in/op het fruit dat je eet, in de aarde die je aanraakt bij het tuinieren en in de lucht die je inademt. De samenstelling van je microbioom wordt dus beïnvloed door de meso-biodiversiteit waarin je leeft. Het maakt hierdoor uit welke leefomgeving je kiest en welk voedsel je consumeert. De diversiteit van de micro-organismen op je voedsel wordt ook weer beïnvloed door de diversiteit op het mesoniveau. Hierbij kan je denken aan de methoden die bij de teelt worden gebruikt. Iets dat we bij het Bac2food project verder wordt onderzocht.
De mate van macrobiodiversiteit heeft invloed op de mate van meso- en microdiversiteit (en vice versa) en alle niveaus hebben daarmee invloed op jouw functioneren.

VAN MACRO- NAAR MESO- NAAR MICROBIODIVERSITEIT

De biodiversiteit in je directe leefomgeving staat in direct verband met de biodiversiteit van de gehele wereld. Je directe leefomgeving heeft veel invloed op je gezondheid en het is daarom erg belangrijk om hier goed voor te zorgen. De mate van macrobiodiversiteit heeft invloed op de mate van meso- en microdiversiteit (en vise versa) en daarmee invloed op jouw gezondheid.

Dus, je zou door bijvoorbeeld planten aan je tuin of je balkon toe te voegen de biodiversiteit in je omgeving kunnen vergroten en daarmee jouw gezondheid positief kunnen beïnvloeden. Een mooie bijkomstigheid is dat je hiermee ook de biodiversiteit op macroniveau (in weliswaar kleine mate) vergroot.

Neem contact met ons op!